Zorgdeal cd&v: een beschikbare huisarts voor iedereen

cd&v wil onder meer opheffing federale quota en strengere regels voor buitenlandse studenten

Ongeveer 3 op 4 Vlaamse gemeentes is huisartsarm, met andere woorden kampt met een tekort aan huisartsen. Het probleem is dubbel: er is een algemeen tekort aan huisartsen en er is een slechte spreiding waardoor vraag en aanbod  op veel plaatsen niet goed op elkaar afgestemd zijn. De problematiek situeert zich zowel in steden als op het platteland. De recente gemeentemonitor sprak ook boekdelen: De tevredenheid over het aanbod aan huisartsen in de gemeente is de categorie die het felst achteruit is gegaan.

Een deftig leven, dat is een gezond leven. Maar wie ziek is, vindt steeds moeilijker een huisarts. Wachtlijsten, patiëntenstops, vele kilometers rijden voor een huisarts. Het is bijna normaal geworden, maar het zou dat nooit mogen zijn. In een deftig land kunnen mensen gewoon altijd terecht bij een huisarts in de buurt. Daar willen wij voor zorgen.
Sammy Mahdi, voorzitter van cd&v

Eerder al lanceerde de federale minister voor Volksgezondheid een ‘New deal’ voor huisartsen, maar er is gewoon veel meer nodig om het probleem aan te pakken. A better deal, zeg maar. De situatie is vandaag al heel acuut voor heel wat mensen, als we niet sterker doorpakken zal dit enkel nog erger worden door het groot aantal pensioneringen bij de huisartsen én de zorgvraag van mensen die sterker toeneemt dan het aantal huisartsen dat in de toekomst afstudeert. We moeten zorgen dat we meer artsen kunnen opleiden, hen ook hier houden en onze eerstelijnszorg veel beter organiseren voor patiënten.
Nawal Farih, federaal parlementslid

Katrien Schryvers, Vlaams parlementslid: “Onze Vlaamse minister van Welzijn neemt al veel initiatieven om het artsentekort aan te pakken en artsen beter te ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan renteloze infrastructuurleningen en de recente beslissing om volgend academiejaar 1.723 studenten de studie geneeskunde te laten aanvatten in Vlaanderen om het tekort versneld weg te werken. Maar het probleem is zo groot dat alle politieke niveaus hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. We willen de regulitis voor artsen en patiënten aanpakken en zorgen dat artsen zich efficiënter kunnen organiseren ”.

Cd&v schuift 7 maatregelen naar voor om te zorgen dat elke Vlaming op termijn kan beschikken over een huisarts in de buurt.

1. De federale quota op het aantal studenten dat mag starten aan de opleiding moeten (minstens tijdelijk) opgeheven worden. Zo kan Vlaanderen zelf op basis van de noden bepalen hoeveel studenten er met de studie geneeskunde kunnen starten. De federale quota op de instroom van studenten zijn achterhaald: de zorgnoden nemen toe, de samenleving vergrijst, artsen werken op een andere manier dan vroeger, er komen veel pensioneringen aan,.. we moeten daarop kunnen inspelen. We houden in Vlaanderen wel vast aan het principe van de numerus fixus om een schifting te maken op het examen.
2. We behouden plaatsen bij de start van de opleiding voor studenten voor die zich ertoe verbinden om na afstuderen voor een bepaalde termijn te werken in de meest huisartsarme zones of in gebieden die risico lopen op huisartsentekorten. We willen daarbij ook meer stageplaatsen voor kandidaat-huisartsen in huisartsarme zones of risicogebieden. Dit naar het voorbeeld van Duitsland, waar men ook met een moeilijke geografische spreiding van huisartsen kampt en waar men plaatsen toekent aan studenten die zich ertoe verbinden om na hun afstuderen als huisarts op het platteland te werken.
3. Hier komen studeren als arts, is hier werken als arts. We leggen quota op het aantal buitenlandse studenten die in België de studie van arts mogen aanvatten én verplichten hen ook om minstens 3 jaar na afstuderen als (huis)arts in België te blijven werken (de helft van de basisopleiding is dat). Indien zij hiertoe niet bereid zijn, wat uiteraard hun recht is, wordt een sanctie opgelegd, bijvoorbeeld een verhoogd inschrijvingsgeld. We leiden vandaag heel wat buitenlandse artsen op die nadien gewoon terug vertrekken. Bovendien nemen ze door het huidig systeem ook plaatsen in van Belgische studenten en ontstaan er tekorten.
4. Meer arts, minder boekhouder. Onze artsen en patiënten verzuipen in de regeltjes, maar elk moment besteed aan administratie is een moment verloren dat naar zorguren had kunnen gaan. We pleiten voor een kritische screening die leidt tot schrappen van regels, tot efficiëntere procedures en een betere inzet van zorgverleners in de eerste lijn om huisartsen te ontlasten. Onze partij schuift onmiddellijk zelf 4 concrete voorstellen naar voor:
   1. Voor courante interventies (informatie, preventie, niet-complexe behandeling) een directe toegang tot de kinesitherapeut zonder verplichte doorverwijzing door een huisarts.
   2. Uniformisering van attesten die gevraagd worden door ziekenfondsen. Vooral de uniformisering van het attest arbeidsongeschiktheid maakt een groot verschil.
   3. Zorg ook voor terugbetaling indien de apotheek zelf voorschriften voor sommige medicijnen verlengt, zonder dat de patiënt naar de arts moet. Voor anticonceptie bijvoorbeeld, is dit een snelle win.
   4. Laat apothekers gewoon altijd zelf een griepprik geven aan patiënten. Na lang aarzelen besloot de bevoegde minister om dit toe te laten voor het najaar 2023 - begin 2024 (griepseizoen). Er wordt gewerkt met verlengingen van een jaar, maar de griepprik zou permanent ook een bevoegdheid van de apotheker moeten worden.
5. Invoering van een buurtpremie: We gebruiken (bestaande) premies om tekorten in huisartsarme gebieden weg te werken. Het kan gaan om gedifferentieerde renteloze opstart -en infrastructuurleningen, bijkomende premies in de New Deal voor praktijken in huisartsarme gemeenten en risicogebieden en een hogere forfaitaire vergoeding voor een huisarts indien gevestigd in de meest huisartsarme zones van Vlaanderen.
6. De uitbouw van satellietpraktijken in landelijke gemeenten. Grote groepspraktijken zouden de buurgemeentes kunnen bedienen via satellietpraktijken waar er bijvoorbeeld 2 à 3 dagen per week een huisarts aanwezig is. Zo kunnen we in tussentijd garanderen dat er minstens 9 huisartsen per 10.000 inwoners beschikbaar zijn.
7. We vragen een structurele uitrol van brede huisartsenpraktijken met aantrekkelijke voorwaarden voor artsen die brede praktijken willen vormen. Dit zijn praktijken waarbij bepaalde logistieke en zorgtaken gedelegeerd kunnen worden aan praktijkassistenten en verpleegkundigen. Die kunnen bijvoorbeeld preventieve en routinetaken gemakkelijk overnemen en kunnen de zorguren van de arts stijgen. België bengelt Europees achteraan op vlak van taakdelegatie, onze artsen zouden zich moeten kunnen focussen op zorg. Wij willen een structurele implementatie, haalbare criteria om premies te krijgen, en een financieringsmodel dat hierop afgestemd is. Vandaag zijn er in het kader van de New Deal premies voorzien voor de uitrol van praktijkassistenten en -verpleegkundigen, maar slechts een beperkt aantal artsenpraktijken stapten al in de New Deal in.

Weten dat je terecht kan bij een huisarts op het moment dat je er een nodig hebt, hoort gewoon bij een deftig leven. Ziek zijn en nergens terecht kunnen, zorgt voor onzekerheid, frustratie en hulpeloosheid. Hetzelfde geldt voor mensen, vaak ouderen, die hun vertrouwde huisarts met pensioen zien gaan en geen andere vinden. Met ons plan willen we ervoor zorgen dat mensen gerust kunnen zijn dat ze in hun nabijheid wel degelijk beroep kunnen doen op een huisarts.
Katrien Schryvers en Nawal Farih