Als het van CD&V afhangt, betalen we straks alleen nog de kleine som remgeld bij de huisarts of tandarts. Maar de artsen staan op de rem en minister van Volksgezondheid Vandenbroucke (Vooruit) heeft andere prioriteiten.
Wie vandaag naar de huisarts of de tandarts gaat, moet soms nog stevig in de portefeuille tasten voor een consultatie. Het merendeel van dat bedrag wordt later wel terugbetaald via het ziekenfonds. Maar die tussenstap leidt, zeker bij een bezoek aan de tandarts, vaak nog tot een financiële drempel.
Artsen kunnen er nu al voor kiezen om hun patiënten alleen het remgeld aan te rekenen, via de derde-betalersregeling. Een bezoek aan de huisarts kost dan bijvoorbeeld nog maar 4 of 6 euro en een vaste jaarlijkse controle bij de tandarts maar 6 of 12 euro. Voor kwetsbare patiënten met een verhoogde tegemoetkoming zijn artsen al verplicht om dat systeem toe te passen. Die patiënten betalen maar een symbolische 1 euro bij de huisarts.
Regeringspartij CD&V wil nog een stap verder te gaan. Ze diende een wetsvoorstel in om die derde-betalersregeling te verplichten in de volledige eerstelijnszorg, lees: voor alle patiënten bij de huisarts, tandarts, logopedist of kinesist.
‘Niet alleen de laagste inkomens hebben die derde-betalersregeling nodig’, zegt CD&V-parlementslid Nawal Farih. ‘Ook jonge gezinnen kunnen die maar al te goed gebruiken. Die zijn soms al honderden euro’s kwijt aan de tandartsen of logopedisten voor ze de terugbetaling krijgen.’ Ze voert daarbij de druk op minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) stevig op. ‘Betaalbare zorg is een basisrecht. Ik reken erop dat de minister de uitgestoken hand aanneemt.’
Gemiste kans
Het pleidooi van CD&V komt niet uit de lucht gevallen. In samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) publiceerde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onlangs nog een rapport over de toegankelijkheid van de gezondheidszorg in België. De overkoepelende conclusie: ‘De eigen betalingen vormen nog steeds een drempel voor de patiënt’.
Het KCE stelde zelfs vast dat België een van de weinige Europese landen is waar burgers soms nog het volledige bedrag moeten voorschieten om het pas nadien terugbetaald te krijgen. Alleen in Luxemburg en Frankrijk is dat ook nog het geval, de rest van Europa werkt al met een soort derde-betalerssysteem.
‘Hier blijft dat toch nog altijd de uitzondering. We laten daardoor met z’n allen een kans liggen om de zorg toegankelijker te maken’, benadrukte het Vlaams Patiëntenplatform onlangs nog in een opiniestuk in het weekblad Knack. ‘Ook mensen zonder verhoogde tegemoetkoming kunnen hoge gezondheidszorgkosten hebben en in een financieel moeilijke situatie zitten. Die groep valt nu tussen alle maatregelen in.’
Voorlopig houdt Vandenbroucke de boot af. Opvallend, aangezien de socialisten een paar jaar geleden zelf nog de aanjager waren voor een algemene verplichting van de derde-betalersregeling. Maar de Vooruit-minister lijkt nu vooral de artsen niet extra voor het hoofd te willen stoten in het licht van zijn eigen plannen voor grote hervormingen, zoals van de artsenlonen en de ereloonsupplementen.
‘Wij zijn niet tegen zo’n verplichting, maar we zijn zelf bezig met het uitvoeren van een krachtig programma’, reageert het kabinet-Vandenbroucke. Daar benadrukken ze ook dat artsen nu al de keuze hebben om alleen nog remgeld te vragen aan hun volledige patiëntenbestand. ‘En intussen doet 85 procent van de huisartsen dat al.’
Rode lap
Ook onder meer huisartsenvereniging Domus Medica voelt meer voor zo’n ‘natuurlijke evolutie’ en pragmatische aanpak. ‘Een verplichting leidt onvermijdelijk tot een complex ideologisch debat en een eindeloze discussie’, zegt voorzitter Jeroen van den Brandt. ‘Veel huisartsen stellen nu zelf al vast dat de derde-betalersregeling voordelen biedt voor de patiënt maar ook voor onze eigen veiligheid, aangezien er minder cash rondgaat in de praktijken.’
Bij de artsensyndicaten BVAS en Kartel werkt een mogelijke verplichting al helemaal als een rode lap op een stier. Daar vrezen ze dat patiënten te snel naar de dokter zullen stappen als dat hun amper nog iets kost. ‘Mensen moeten ook weten hoeveel kwaliteitszorg waard is en dat ze ons niet zomaar moeten raadplegen voor nutteloze zorg’, zegt Jos Vanhoof (BVAS).
‘Het heeft geen nut om de artsen hiermee op stang te jagen’, zegt Kartel-voorzitter Thomas Gevaert. ‘Een verplichting impliceert wantrouwen in de artsen, terwijl zij zelf het best weten wie hun kwetsbare patiënten zijn. Veel artsen passen nu al in stilte pro-Deowerk toe. Dat is gewoon gezond verstand.’
Zowel het KCE als het Patiëntenplatform stelt zich vragen bij die mogelijke overconsumptie. ‘Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat dat niet klopt. Het beeld van de domme patiënt die niet nadenkt voor hij naar de dokter stapt, moet de wereld uit’, klonk het eerder al.
Ook Farih benadrukt dat patiënten ‘echt niet voor hun plezier in de wachtzaal gaan zitten’. ‘En hoe dan ook is onderconsumptie van de zorg veel gevaarlijker dan overconsumptie. Dat eerste is een domino-blokje voor armoede en heeft een impact op alle mogelijke niveaus van de maatschappij.’
